Gasdetectie definities
aardgas | Fossiele brandstof bijna uitsluitend bestaande uit methaan. |
aCgiH | American Conference of Governmental Industrial Hygienists |
ademzone | Straal van 25 cm rond de neus en mond. |
ait | Zelfontstekingstemperatuur (Auto Ignition Temperature) |
analoog uitvoersignaal | Standaard mA-uitvoersignaal van een sensor of zender. Doorgaans beschreven als 4-20 mA. Het alternatief is een mV-overbruggingsoutput van een katalytische sensor. |
apparaatgroep | De classificatie van ontvlambare gassen in groepen die zijn gekoppeld aan de vereiste apparaatontwerpnormen. |
ateX | European Explosive Atmospheres Directives (Europese richtlijnen voor explosieve atmosferen) (ATmosferen EXplosief). |
Baseefa | British Approvals Service for Electrical Equipment in Flammable Atmospheres – Brits veiligheidscertificaat |
Bereik | Het niveau waarop de kalibratie is uitgevoerd (meestal 50% van volledige schaal). |
Binair mengsel van gas | Een mengsel van slechts twee gassen. |
BMs | Bouwbeheersysteem (Building Management System). |
Cas-nummer | Chemical Abstracts Service. CAS-registratienummer dat wordt gebruikt om stoffen te identificeren zonder ambiguïteit over de chemische benaming. |
Carcinogeen | Kankerverwekkend |
Ce | Duidt naleving van alle relevante Europese richtlijnen aan. |
CeC | Canadian Electrical Code. |
Cel | Een individuele sensor. |
CeNeLeC | Comité Européen de Normalisation Électrotechnique. |
Cesi | Centro Elettrotechnico Sperimentale Italiano – Italiaans veiligheidscertificaat. |
Chemcassette® | Gedeponeerde naam van een papiertapecartridge gebruikt in analysatoren voor toxische gassen. |
CosHH | Control of Substances Hazardous to Health. |
Csa | Canadian Standards Association. |
Dampdichtheid | Een maat van de dichtheid van gas of damp in verhouding tot de lucht. Gassen of dampen met een dampdichtheid van minder dan 1 zijn lichter dan lucht. |
dBa | Decibel, overeenkomstig de A-gewogen schaal (zoals ervaren door het menselijk oor). |
DCs | Gespreid regelsysteem (Distributed Control System). |
Divisie | Noord-Amerikaanse classificatie voor gevaarlijke omgevingen (Divisie 1 of 2) die de tijdsduur weergeeft dat een gevaar aanwezig is. |
eén-kanaal | Een punt voor gasdetectie. |
elektrochemische celsensoren | Elektrochemische sensoren zijn in principe brandstofcellen bestaande uit edelmetalen elektrodes in een elektrolyt. |
eMC | Elektromagnetische compatibiliteit. |
esD | Elektrostatische ontlading (Electrostatic discharge). |
ex d | Ontwerpnorm 'Vlambestendig' voor gevaarlijke ruimten. |
ex i | Ontwerpnorm 'Intrinsiek veilig' voor gevaarlijke ruimten. |
ex e | Ontwerpnorm 'Inkapseling' voor gevaarlijke ruimten. |
ex m | Ingekapseld om het gas uit het product te houden. Zones 1 en 2. explosiebereik |
Explosiebereik | De bandbreedte waarin een gas/luchtmengsel ontvlambaar is. |
explosiebestendig | Een naam voor het ontwerp van Ex d-apparatuur. |
explosiegevaarlijke omgevingen | Omgevingen met mogelijke aanwezigheid van een explosief mengsel van brandbaar gas of damp en lucht worden 'explosiegevaarlijk' genoemd en andere omgevingen worden ‘veilig’ of ‘ongevaarlijk’ genoemd. Alle elektrische apparatuur die in explosiegevaarlijke omgevingen wordt gebruikt, moet getest en goedgekeurd zijn, zodat er geen explosie kan ontstaan als er zich een storing voordoet. |
explosieveilig | Een naam voor het ontwerp van Ex d-apparatuur. |
explosimeters | Controleapparaat brandbaar gas. |
eXaM | Duitse goedkeuringen voor gevaarlijke gebieden. |
Fail-safe | Omschrijving van een detector die geen onopgemerkte foutmodi heeft. |
Fieldbus | Digitale communicatienorm. |
FM-goedkeuring | Factory Mutual – veiligheidscertificering in de VS. |
gasanalysetoestel | Verwijst normaal gezien naar apparatuur die wordt gebruikt om uiterst kleine gasconcentraties (laag of ppb) of één specifiek gas in de aanwezigheid van verschillende andere gassen te meten. |
gasbewaking | Apparatuur gebruikt voor toepassingen met een permanent aanwezig gas of gasmengsel. Wordt daarom gebruikt om een verandering in de concentratie of het mengsel van het gas aan te geven. |
gasmelder | Verwijst naar apparatuur gebruikt voor toepassingen die gewoonlijk zonder toxische of explosieve gasrisico's gepaard gaan. Deze apparatuur wordt gebruikt om de aanwezigheid van gas te signaleren op plaatsen die normaal gezien veilig zouden moeten zijn. |
gifbestendig | Mogelijkheid van een katalytische sensor om het effect van onderdrukkende stoffen of verontreinigingen te beperken, bijvoorbeeld siliconen. |
gost | Russisch goedkeuringsorgaan voor gevaarlijke gebieden. Algemeen aanvaard in Oost- Europa of gebruikt als basis voor eigen plaatselijke goedkeuringen. |
Halfgeleidersensor | Type sensor gebouwd met halfgeleidend materiaal. |
Huishoudelijke gasmelder | Gasdetector die specifiek werd ontworpen voor huishoudelijk gebruik of gebruik in residentiële eigendommen. |
Hse | Health and Safety Executive (VK). |
ineris | Institut National de l’Environnement Industriel et des Risques. |
infraroodmelder | Gasmelder die gebruik maakt van het infraroodprincipe, waarbij licht op bepaalde frequenties door de gasmoleculen wordt geabsorbeerd. |
international electrotechnical Committee (internationaal elektrotechnisch comité) | Overeenstemmingsbeoordeling voor internationale normen voor de overheid, bedrijven en gemeenschap voor alle elektrische, elektronische en verwante technologieën. |
intrinsiek veilig (is - intrinsically safe) |
Ontwerpmethode waarbij de maximale interne energie van het apparaat en de bedrading niet voldoende is om een ontsteking te veroorzaken door vonk- of verhittingseffecten ten gevolge van een storing. |
iP | Indringingsbescherming – geeft de mate aan waarin bescherming bestaat tegen het binnendringen van stof en water |
Kalibratie | Het proces waarbij het uitvoersignaal van de detector wordt afgesteld voor een nauwkeurige uitlezing van de gasconcentratie binnen het meetbereik. |
Kanaal | Eén lijn of punt voor gasdetectie. |
Katalytische sensor | Om brandbare gassen te detecteren. Deze zijn gemaakt van een elektrisch verwarmde platina draadspoel, die eerst is bedekt met een keramische laag, zoals alumina, en daarna is voorzien van een externe palladium- of rhodium katalysatorcoating, in een substraat van thoriumoxide. |
LCD | Het LCD-display. |
LeD | Lichtgevende diode. |
Leiding | Metalen buizen die voornamelijk worden gebruikt in de VS voor het plaatsen van draden in gevaarlijke omgevingen. |
LeL | Laagste explosiegrens (Lower Explosive Limit) - is de laagste concentratie ‘brandstof’ in de lucht die kan branden; voor de meeste brandbare gassen en dampen is dit minder dan 5% per volume. |
LeL% | Percentage van de laagste explosiegrens (voorbeeld: 10% LEL van methaan is ongeveer 0,5% per volume). |
LeL-meters | Meetschaal voor brandbare gassen door open-pad-infraroodmelders. |
LFL | Laagste ontvlammingsgrens (Lower Flammable Limit). |
LNg | Vloeibaar aardgas (Liquefied Natural Gas). |
LPg | Vloeibaar petroleumgas (Liquefied Petroleum Gas) bestaande uit propaan en butaan. |
LteL | Grens voor langdurige blootstelling (Long Term Exposure Limit). De 8 uur LTEL is de gemiddelde concentratie voor een normale dag van 8 uur waaraan de meeste werklieden elke dag zonder negatieve gevolgen mogen worden blootgesteld. |
ma | Milliampère – meeteenheid van stroom. |
MaC | Maximaal toelaatbare concentraties (Maximum Allowable Concentrations - vervangen door TLV's) - toxische gasniveaus beschreven door ACGIH. |
MaK | Maximale concentratie op werkplek (Maximale Arbeitsplatz Konzentration). |
MeL | Maximale blootstellinggrens (Maximum Exposure Limit). |
Mijngas | Een mengsel van methaan en andere koolwaterstofgassen dat wordt gevormd in kolenmijnen. |
Milligram per kubieke meter | Alternatieve meeteenheid voor toxische gassen. |
ModBus | ModBus is een serieel communciatieprotocol dat in 1979 door Modicon werd gepubliceerd voor gebruik met de programmeerbare logische controllers (PLC's). |
Multi-kanaal | Meer dan één gaskanaal. |
Multigas | Draagbare gasdetector waarin meestal max. 4 gassensoren zijn voorzien. |
mv | Millivolt – meeteenheid van spanning. |
NeC 500 | National Electrical Code (VS). |
NeC 505 | Nieuwste versie van NEC |
NeMa | National Electrical Manufacturers Association. Amerikaanse organisatie voor normalisatie. De NEMA-waarde voor behuizingen is vergelijkbaar met het IP-waarderingssysteem. |
NiosH | Het National Institute for Occupational Safety and Health (nationaal instituut voor veiligheid en gezondheid op de werkplek). |
NrtL's | Nationally Recognized Testing Laboratories (Nationaal erkende testlaboratoria VS). |
oeL | Grens voor beroepsmatige blootstelling (Occupational Exposure Limit) - de 8 uur OEL is de gemiddelde concentratie voor een normale dag van 8 uur of een 40-urige werkweek waaraan de meeste medewerkers elke dag zonder negatieve gevolgen kunnen worden blootgesteld. |
ontstekingstemperatuur | De laagste temperatuur waarbij een mengsel spontaan kan ontbranden of exploderen. |
open pad | Open pad gasmelders bestaan uit een transmitter en een ontvanger, gescheiden door een bereik. De transmitter stuurt een straal infrarood licht uit en detecteert gas langs het pad tussen de transmitter en de ontvanger. Het pad kan een paar meter tot een paar honderd meter lang zijn. |
osHa | Occupational Safety and Health Association (vereniging voor beroepsmatige veiligheid en gezondheid). |
overbrugging | Wheatstone-brugschakeling gebruikt in een katalytische detector. |
oz | Ounce (gewichtseenheid). |
Pellistor | Gedeponeerde merknaam voor een commercieel apparaat – een zeer klein detectie-element dat wordt gebruikt in katalytische sensoren. Dit wordt soms ook een 'parel' of een 'siegistor' genoemd. |
PeL's | Toelaatbare blootstellinggrenzen (Permissible Exposure Limits - OSHA). |
PLC | Programmeerbare logicacontroller (Programmable Logic Controller). |
Perimeterbewaking | Bewaking van de buitenrand van een fabriek of een opslagplaats in tegenstelling tot de bewaking van specifieke punten. |
Piek | De maximum- of minimummeting sinds inschakeling. |
PPB | Delen per miljard (Parts Per Billion) – concentraties in de atmosfeer. |
PPM | Delen per miljoen (Parts Per Million) – concentraties in de atmosfeer. |
PtB | Physikalisch Technische Bundesanstalt (Duits federaal instituut voor fysica). |
reL's | Aanbevolen blootstellingniveaus (Recommended Exposure Levels - NIOSH) |
responscurve | De lijn die de respons van de detector op gas aangeeft over een bepaalde periode. |
retroreflector | Reflecterend paneel dat een infrarood signaal weerkaatst. |
rFi | Radiofrequentie-interferentie (Radio Frequency Interference). |
rH | Relatieve vochtigheid. |
rs485/232/422 | Digitale communicatieprotocollen. |
saa | Standards Australia Quality Assurance Services Pty Ltd. Australische veiligheidscertificering. |
siL | Veiligheidsintegriteitsniveaus (Safety Integrity Levels). |
sira | Sira test en certificeringdiensten (VK). |
smart | Wordt gebruikt om een sensor te beschrijven met een processor die een signaal communiceert en in staat is logische functies uit te voeren. |
steL | Grens voor kortetermijnblootstelling (Short Term Exposure Limit), meestal bewaakt over perioden van 15 minuten. |
t60 | Tijd die een detector nodig heeft om tot 60% van de uiteindelijke uitlezing te komen. |
t90 | Tijd die een detector nodig heeft om tot 90% van de uiteindelijke uitlezing te komen. |
temperatuur classificatie/klasse, | Dit heeft betrekking op de maximale oppervlaktetemperatuur die de apparatuur mag hebben. Dit dient voor de zodat een melder niet even warm of warmer kan zijn dan de ontstekingstemperatuur van de gassen of dampen die in de omgeving aanwezig kunnen zijn. |
thermische geleidbaarheid | Detectiemethode voor het gasniveau waarbij gebruik wordt gemaakt van de kenmerken van thermische geleidbaarheid. |
tLv | Grenswaarde (Threshold Limit Value). |
tWa | Tijdgewogen gemiddelde (Time-Weighted Average). |
UeL | Hoogste blootstellinggrens (Upper Exposure Limit). |
UL | Underwriters Laboratories (VS). |
%voL | Concentratie van explosief gas, gemeten in procent per volume. |
v/v | Een andere weergave van %VOL. |
vaste detectie | Detectie of meting van gas op een vast punt of een vaste positie. |
vastpuntsysteem | Gasdetectiesysteem dat gassensoren en/of zenders op afzonderlijke vaste punten gebruikt. |
veilige zone | Werkomgeving waarin er geen gevaar bestaat voor contaminatie met explosieve gassen. |
verstikking | Dood ten gevolge van gebrek aan zuurstof. |
vlampunt | De laagste temperatuur waarbij damp in voldoende mate vrijkomt om een explosief mengsel te vormen met lucht. |
vlamremmer | Een structuur waarmee gas in een melder kan worden verspreid, maar tegelijk voorkomt dat mogelijke vlammen er weer uit kunnen komen. |
WeL's | Grenzen voor blootstelling op de werkplek (Work Exposure Limits - EH40). |
Zone | Classificatie van een explosiegevaarlijke omgeving (Zone 0, 1 of 2) waarmee de tijdsduur dat een gevaar aanwezig is wordt vastgelegd. Vooral gebruikt in Europa. |
Zuurstoftekort | Zuurstofconcentraties lager dan 20,9% V/V. |